Şu Boğaz harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi?
En kesif orduların yükleniyor dördü beşi,
Tepeden yol bularak geçmek için Marmara'ya
Kaç donanmayla sarılmış ufacık bir karaya.

Ne hayâsızca tehaşşüd ki ufuklar kapalı!
Nerde -gösterdiği vahşetle- "Bu bir Avrupalı!"

Değerli Öğretmen Arkadaşlarım, Sevgili Öğrencilerim,

  20. yüzyılımızın en büyük savaşlarından birisi olan Çanakkale Zaferi'nin 107. Yıldönümünde, Çanakkale Savaşını anlamak ve anlatmak için burada toplanmış bulunuyoruz.

Çanakkale'yi öncelikle çok iyi anlamalıyız. Çanakkale'yi anlamadan bugünü inşa edemeyiz.

Çanakkale Savaşını anlamak için öncelikle birinci dünya savaşının neden ortaya çıktığını çok iyi bilmemiz gerekir. Sanayi devrimi ile güçlenen Avrupa devletleri kendilerine sömürge devletler aramaya başladılar. Bu sömürge sürecini başlatmak için bir argümana ihtiyaç duyacaklardı. Bu argüman Milliyetçilik akımı altında ortaya çıkacak ve ilk olarak çok uluslu imparatorlukları hedef alacaktı. Tabbii ki ilk hedef Osmanlı İmparatorluğu olacaktı. Osmanlı İmparatorluğu pek çok açıdan Avrupa devletlerinin iştahını kabartmaktaydı;

1)    93 harbi diye bildiğimiz Osmanlı –Rus Savaşından Osmanlı imparatorluğu yeni çıkmıştı. Maddi ve manevi büyük kayıplar vermiş, yeni bir savaşı kaldırabilecek durumda değildi. Bu nedenle Avrupanın gözünde "hasta adam"dı.

2)    Çok uluslu büyük bir imparatorluktu. Milliyetçilik argümanı tam da burada sahneye konulabilirdi.

3)    Sanayi Devrimini yakalayamamış teknolojik olarak Avrupa'dan geri duruma düşmüştü.

Birinci Dünya savaşının çıkış sebeplerinden biri olan Milliyetçilik argümanı halen ülkemizi bölmek için üzerinde çalışmalar yapılan bir alan olarak görmekteyiz. Bugün halen Avrupa devletleri bu hayallerinden vazgeçmiş sayılmazlar.

Birinci Dünya savaşı başladı. Pek çok cephede, pek çok devlet arasında savaşlar oldu. Çanakkale bu savaşların en önemlisidir. Savaş sonucu müttefiklerden 252 bin, Türklerden ise 250 bin şehit verdi. Yurdumuzun çeşitli yerlerinde 1915 yılında pek çok lise ve üniversite hiç mezun olan vermedi.Bunlardan bazıları; Galatasaray Lisesi, Konya Lisesi , İzmir Lisesi ,Sivas Lisesi, İstanbul Tıp Fakültesi o günkü adıyla Darul'funun. Ve diğerleri.  Bir üniversite gençliği Çanakkale'de şehit oldu. Bizim Çanakkale'de üniversite gençliğimiz yok olurken Avrupa devletleri hapishanelerini boşaltacak mahkumları, suçluları, Çanakkale'de cepheye süreceklerdi. İstiklal Şairimiz Mehmet Akif Ersoy "Çanakkale Şehitlerine" şiirinde bu durumu şöyle anlatır.

Çehreler başka, lisanlar, deriler rengârenk;
Sâde bir hâdise var ortada: Vahşetler denk.
Kimi Hindû, kimi yamyam, kimi bilmem ne belâ...
Hani, tâ'ûna da zuldür bu rezil istilâ!

  Anafartalar komutanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk, komutasındaki Türk ordusuna Çanakkale'de şu tarihi emri verir. "Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum." Mehmetçik, Ata'sından aldığı emri düşünmeden yerine getirir.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk o günü  şöyle anlatıyor:
"Bomba sırtı vakasını anlatmadan geçemeyeceğim. Siperler arasında mesafe sekiz metre, yani ölüm muhakkak... Birinci siperdekiler, hiçbiri kurtulmamacasına kâmilen düşüyor. İkincidekiler onların yerine geçiyor... Fakat ne kadar gıpta edilecek bir itidal ve tevekkül biliyor musunuz? Öleni görüyor, üç dakikaya kadar öleceğini biliyor, hiç ufak bir korku ve endişe göstermiyor, sarsılmak yok. Okuma bilenlerin ellerinde Kur'an-ı Kerim, cennete gitmeye hazırlanıyorlar. Bilmeyenler Kelime-i Şahadet getirerek yürüyorlar. Bu, Türk Askeri'ndeki ruh kuvvetini gösteren şayan-ı hayret ve tebrik bir misaldi. Emin olmalısınız ki, Çanakkale Savaşları'nı kazandıran bu yüksek ruhtur."

Vurulmuş tertemiz alnından, uzanmış yatıyor,
Bir hilâl uğruna, yâ Rab, ne güneşler batıyor!
Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.

Tüllenen mağribi, akşamları sarsam yarana...
Yine bir şey yapabildim diyemem hatırana.

Ey şehid oğlu şehid, isteme benden makber,
Sana âguşunu açmış duruyor Peygamber.

Aziz Şehitlerimiz, Ruhunuz Şad Olsun.                                   

  Saygılarımla Sultan GELMEZ